Audiometria nadprogowa – co to jest?
Audiometria nadprogowa to specjalistyczne badanie słuchu, które ocenia zdolność pacjenta do rozpoznawania i rozumienia dźwięków o natężeniu powyżej progu słyszalności. W przeciwieństwie do audiometrii tonalnej, która mierzy minimalne natężenie dźwięku słyszalne dla badanego, audiometria nadprogowa bada funkcje percepcji dźwięków w warunkach bardziej zbliżonych do codziennego słyszenia. Badanie to pozwala ocenić m.in. zdolność rozumienia mowy oraz przetwarzanie dźwięków o wyższej intensywności.
Audiometria nadprogowa – jak przebiega badanie?
Audiometria nadprogowa obejmuje szereg testów, a ich wybór zależy od konkretnego przypadku i podejrzeń diagnostycznych. Najczęściej wykonywane testy to:
- Test wyrównania głośności (Alternate Binaural Loudness Balance – ABLB): Porównuje się odczucie głośności tonu w uchu z ubytkiem słuchu z odczuciem w uchu zdrowym lub lepiej słyszącym.
- Test SISI (Short Increment Sensitivity Index): Mierzy zdolność pacjenta do wykrywania bardzo małych zmian natężenia dźwięku, co jest charakterystyczne dla uszkodzeń ślimaka. Podawane są ciągłe tony o stałym natężeniu, z krótkimi, subtelnymi wzrostami głośności.
- Test rozpadu odruchu strzemiączkowego (Tone Decay Test): Ocenia, jak długo pacjent jest w stanie słyszeć ton o stałej głośności powyżej progu słyszenia. Przedwczesny zanik słyszenia może wskazywać na patologie nerwu słuchowego.
- Testy zmęczenia słuchowego (Stenger test): Wykorzystywane w symulacji niedosłuchu.
- Testy rekrutacji (Recruitment): Ocena nadmiernego przyrostu głośności wraz ze wzrostem natężenia dźwięku.
Zalecenia do przeprowadzenia badania audiometrii nadprogowej
Audiometria nadprogowa jest zalecana w następujących przypadkach
- Podejrzenie uszkodzenia nerwu słuchowego lub pnia mózgu
Gdy audiometria tonalna sugeruje ubytek czuciowo-nerwowy, ale jego natura jest niejasna. - Asymetria słuchu
Znaczna różnica w progach słyszenia między prawym a lewym uchem. - Szumy uszne o niejasnej etiologii
W celu poszukiwania przyczyn w uszkodzeniach pozaślimakowych.
- Niewspółmiernie słaba dyskryminacja mowy w stosunku do progu słyszenia
Gdy pacjent słyszy dźwięki, ale ma trudności z rozumieniem mowy. - Diagnostyka rekrutacji
W celu optymalnego dopasowania aparatów słuchowych, szczególnie przy dużych ubytkach słuchu. - Ocena symulacji ubytku słuchu
W przypadku podejrzenia, że pacjent świadomie lub nieświadomie zaniża swoje progi słyszenia.
Interpretacja wyników badań audiometrii nadprogowej
Wyniki przedstawia się jako różnicę między progiem słyszenia a poziomem dyskomfortu (dynamiczny zakres słyszenia). UCL wyższe niż 100 dB oraz prawidłowy zakres >80 dB sugerują sprawność odbiorczą. Wąski zakres (<30 dB) i wysoki odsetek wykrytych skoków w teście SISI (>70 %) wskazują na rekrutację i uszkodzenie ślimaka. Próba Langenbecka z niemożnością rozróżniania dźwięku w szumie również świadczy o zaburzeniach ślimakowych.
Praktyczne wskazówki dla pacjenta
Badanie jest bezbolesne i wymaga jedynie koncentracji. Przyjdź wypoczęty, unikaj hałasu na 24 h przed wizytą i zabierz poprzednie wyniki badań słuchu. W trakcie pomiarów staraj się nie poruszać i reaguj zgodnie z poleceniami – rzetelność odpowiedzi bezpośrednio wpływa na wiarygodność wyniku. Jeśli masz katar, infekcję ucha lub stosujesz leki ototoksyczne, poinformuj o tym protetyka; może to zmienić przebieg lub termin badania.
