Czym jest audiometria słowna?
Audiometria słowna, znana również jako audiometria mowy lub test rozumienia mowy, to kluczowe badanie słuchu, które ocenia zdolność pacjenta do rozumienia i rozpoznawania mowy. W przeciwieństwie do audiometrii tonalnej, która mierzy próg słyszenia czystych tonów, audiometria słowna skupia się na funkcjonalnym aspekcie słuchu, czyli na tym, jak dobrze pacjent radzi sobie z codzienną komunikacją. Jest to nieocenione narzędzie w diagnostyce ubytków słuchu, doborze aparatów słuchowych oraz ocenie skuteczności leczenia.
Audiometria słowna – jak przebiega badanie?
W wyciszonej kabinie pacjent zakłada słuchawki lub siedzi przed głośnikiem. Protetyk odtwarza listy sylab albo jednosylabowych słów o rosnącej głośności; zadaniem badanego jest dokładne powtórzenie każdego bodźca. Test wykonuje się oddzielnie dla obu uszu, często z maskowaniem szumem w uchu przeciwległym. Cała procedura trwa około 10–15 minut i nie wymaga specjalnego przygotowania poza aktualnym audiogramem tonalnym.
W jaki sposób interpretuje się wyniki badań?
Wyniki audiometrii słownej są interpretowane w oparciu o:
- Próg rozumienia mowy (SRT): Powinien korelować z uśrednionymi progami słyszenia dla częstotliwości 500 Hz, 1000 Hz i 2000 Hz z audiometrii tonalnej (różnica do ok. 10 dB). Jeśli SRT jest znacznie lepszy, może to sugerować symulację.
- Wskaźnik rozumienia mowy (SDS/WRS): Wyrażany w procentach, informuje o tym, ile słów pacjent poprawnie rozpoznał przy optymalnym natężeniu (zwykle 30-40 dB powyżej progu słyszenia).
- Krzywa rozumienia mowy: Wykres przedstawiający procent poprawnie rozpoznanych słów w zależności od natężenia. W przypadku uszkodzeń ślimaka często obserwuje się zjawisko rekrutacji, gdzie krzywa gwałtownie wzrasta, a następnie może się spłaszczać lub nawet opadać przy bardzo wysokich natężeniach (roll-over).
Interpretacja wyników pozwala ocenić stopień, typ ubytku słuchu oraz jego wpływ na zdolność komunikowania się, a także zaplanować odpowiednią interwencję.
Jakie są wskazania do przeprowadzenia badania audiometrii słownej?
Audiometria słowna jest wskazana w wielu sytuacjach klinicznych:
- Każdorazowo przy podejrzeniu ubytku słuchu: Jako uzupełnienie audiometrii tonalnej.
- Przed doborem i dopasowaniem aparatów słuchowych: Aby ocenić korzyści i ustawić optymalne parametry urządzenia.
- Ocena efektywności aparatów słuchowych już używanych: Sprawdzenie, czy aparaty spełniają swoje zadanie.
- Podejrzenie uszkodzeń pozaślimakowych: Gdy pacjent zgłasza trudności w rozumieniu mowy, mimo stosunkowo dobrych progów tonalnych.
- Ocena kandydatów do implantów ślimakowych: Jako kluczowe kryterium kwalifikacji.
- Monitorowanie pacjentów z chorobami wpływającymi na rozumienie mowy: np. choroba Meniere’a.
- W przypadku dysproporcji między subiektywnymi odczuciami pacjenta a obiektywnymi wynikami badań tonalnych.
Praktyczne wskazówki dotyczące badania
Przyjdź wypoczęty i skoncentrowany; zmęczenie obniża dokładność odpowiedzi. Unikaj głośnych miejsc co najmniej 12 h przed badaniem oraz napojów z dużą dawką kofeiny bezpośrednio przed wizytą. Jeśli używasz aparatów, zabierz je. Poinformuj specjalistę o lekach i ostatnich infekcjach ucha, ponieważ mogą one przejściowo zaburzać wyniki.
